Umowa na czas określony. Duże zmiany od kwietnia 2023

Nowe przepisy Kodeksu pracy to nowe uprawnienia pracowników i nowe obowiązki po stronie pracodawców. Poczytaj i posłuchaj jakie to nowości, jaki jest ich cel i dlaczego pracodawcy zgrzytają zębami na samą myśl o szybkim wejściu w życie nowelizacji ustawy.

Nowe przepisy dotyczące umowy na czas określony od praktycznej strony to najcenniejsze uwagi, praktyka, dzięki której po przeczytaniu tego artykułu na pewno odnajdziesz odpowiedzi na pytania w tej tematyce.

Z treści artykułu dowiesz się:

jakie zmiany w zakresie umów na czas określony,
jakie obowiązki mają pracodawcy względem umów na czas określony,
jakie ma być nowy katalog roszczeń,
czym jest nowa instytucja: przygotowanie do wypowiedzenia lub rozwiązania umowy bez wypowiedzenia albo przyczyny zastosowania działania mającego skutek równoważny do rozwiązania umowy o pracę?

Zmiany w zakresie umów na czas określony

Komisja Europejska wskazała na nieuzasadnione nierówne traktowanie w zakresie warunków wypowiadania umów o pracę pracowników zatrudnionych na czas określony w porównaniu z pracownikami zatrudnionymi na czas nieokreślony. Wskazano w przepisach Kodeksu pracy trzy aspekty nierówności umów na czas określony w stosunku do umów na czas nieokreślony:

brak obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia umowy na czas określony;
brak obowiązku konsultacji związkowej;
brak możliwości ubiegania się o przywrócenie do pracy.

W ustawie zaproponowano poważną zmianę systemową, która może mieć duże znaczenie dla struktury zatrudnienia. Mianowicie w znowelizowanym art. 30 § 4 ustawy Kodeks pracy przewiduje się, że przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy ma być wskazywana również w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony. Dotychczas wymóg ten dotyczył jedynie umów o pracę na czas nieokreślony, co wywoływało poważne wątpliwości z punktu widzenia równego traktowania osób zatrudnionych na czas określony i nieokreślony.

Zmiany w umowach okresowych

O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.

Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia.

Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia.

Nowy katalog roszczeń

Z wprowadzeniem wymogu podawania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony powiązana jest zmiana katalogu roszczeń pracowniczych przysługujących w razie nieuzasadnionego wypowiedzenia.

W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umowy o pracę, sąd pracy będzie mógł – stosownie do żądania pracownika – orzec o:

bezskuteczności wypowiedzenia,
przywróceniu pracownika do pracy albo
o odszkodowaniu. Nie zaprojektowano natomiast analogicznych zmian w przepisach o skutkach naruszenia przepisów o wypowiadaniu umowy o pracę na okres próbny (art. 50 § 1 Kodeksu pracy).

Nowa instytucja

W zaprojektowanym art. 29⁴ § 1 Kodeksu pracy przewiduje się, że wskazane tam okoliczności (np. jednoczesne pozostawanie w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy) nie mogą stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracodawcę, przyczyny uzasadniającej przygotowanie do wypowiedzenia lub rozwiązania umowy bez wypowiedzenia albo przyczyny zastosowania działania mającego skutek równoważny do rozwiązania umowy o pracę.

Ustawa wprowadza więc nowe instytucje prawne takie, jak „przygotowanie do wypowiedzenia lub rozwiązania umowy” albo „zastosowanie działania mającego skutek równoważny do rozwiązania umowy o pracę”. W konkretnych przypadkach mogą powstawać wątpliwości dotyczące zakwalifikowania rozmaitych działań pracodawcy do tych kategorii.

Podcast Kadry w pigułce

Podcast dla każdego. Nie musisz znać się na prawie pracy. Nie musisz być specjalistą w tym obszarze. Ważne jest to, że jesteś aktywnym uczestnikiem rynku pracy. Zatrudniając albo będąc zatrudnionym wpływasz na jego zmiany.

Nowelizacja ustawy Kodeks pracy koncentruje się wokół dwóch zagadnień: – przejrzystości warunków pracy oraz – określenia nowych praw podmiotowych, szczególnie związanych z równowagą między życiem zawodowym a prywatnym, dla wszystkich zatrudnionych objętych nowelizacją.

W odniesieniu do Kodeksu pracy proponowane zmiany dotyczą przede wszystkim kwestii związanych z nawiązywaniem stosunku pracy i obowiązków informacyjnych pracodawcy oraz urlopów pracowniczych i uprawnień związanych z rodzicielstwem i obowiązkami rodzinnymi pracowników, nowymi uprawnieniami przede wszystkim do nowego urlopu – urlopu opiekuńczego, zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej oraz istotnymi zmianami w konstrukcji urlopu rodzicielskiego.

Z treści tego odcinka dowiesz się o zmianach w: