Pamiętaj o wysłaniu pracowników na okresowe badania

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego znosi z dniem 1 lipca 2023 r. stan zagrożenia epidemicznego. Przywróceniu podlegają obowiązki pracodawców związane z okresowymi badaniami profilaktycznymi. Okresowe badania lekarskie będą musiały zostać zrealizowane niezwłocznie, nie później niż w terminie 180 dni.

Kadry i płace: o czym musisz pamiętać w lipcu 2023?

Zawieszenie badań okresowych podczas pandemii

Na mocy ustawy z dnia 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadzono regulację, zgodnie z którą w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawieszono wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów art. 229 § 2 zdanie pierwsze, § 4a w zakresie badań okresowych i § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

W związku z powyższym zawieszono zarówno typowe badania okresowe – które dotyczą wszystkich grup pracowniczych jak również badania przeprowadzane:

po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami;
po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Skierowanie na badania okresowe

Obowiązek przeprowadzenia badań okresowych wiąże się z koniecznością przekazania pracownikom skierowań na takie badania.

Skierowanie należy przygotować w dacie bieżącej i wydać pracownikowi dwa egzemplarze tego skierowania (dla niego i dla przychodni). Trzeci egzemplarz skierowania na badania należy przechowywać w części B akt osobowych.

Pracodawca ma prawo wyznaczyć termin, w którym pracownik powinien zrealizować wznowione okresowe badanie profilaktyczne. Pracodawca musi pamiętać o terminie granicznym. Ma 180 dni licząc do 1 lipca na to, aby uzupełnić dokumentację pracowniczą o orzeczenia lekarskie.

Pamiętaj! Od 23 maja 2023 obowiązuje znowelizowany wzór świadectwa pracy, który możesz pobrać tutaj: DO POBRANIA

Gdzie wykonać badania okresowe

Czy badania profilaktyczne powinny być wykonane wyłącznie w placówce, do której kieruje pracodawca?

Zgodnie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27.12.1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1175 ze zm.), badania wstępne, okresowe i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez pracodawcę z podstawową jednostką służby medycyny pracy.

W związku z powyższym każdy pracodawca, choćby zatrudniał jedną osobę, ma obowiązek podpisać umowę z jednostką służby medycyny pracy o wykonywanie m.in. badań profilaktycznych pracowników skierowanych do tej placówki.

Badania okresowe – obowiązek pracownika

Pracodawca jest obowiązany do skierowania pracowników, których:

badania okresowe straciły ważność w trakcie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego,
pracownik nie posiada ważnych badań wykonanych w ramach okresowych badań lekarskich.

Natomiast obowiązek pracownika polega na wykonaniu badań lekarskich na podstawie skierowania otrzymanego od pracodawcy. Celem takich badań jest uzyskania orzeczenia stwierdzającego jego zdolność do wykonywania pracy (w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu).

W praktyce pracownik powinien niezwłocznie umówić się na wizytę w poradni zdrowia – celem umówienia terminu wizyty, aby mieć pewność, że skierowanie nie straci na ważności i zdąży zrealizować swój obowiązek.

Ukaranie pracownika za brak badań

Wykonanie badań profilaktycznych stanowi jeden z podstawowych obowiązków każdego pracownika. Zgodnie z art. 211 pkt 5 Kodeksu pracy, pracownik jest obowiązany poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.

W przypadku niedopełnienia powyższego obowiązku, które stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, pracodawca może zastosować wobec pracownika karę porządkową, tj. (karę upomnienia, grzywny lub karę pieniężną w wysokości jednodniowego wynagrodzenia pracownika).

Jeśli pracownik pomimo upomnienia pracodawcy nie wykonuje badań profilaktycznych – pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi stosunek pracy. W takim przypadku stosunek pracy rozwiązuje się w trybie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, bez wypowiedzenia, z winy pracownika, z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Wynagrodzenie za czas badań

Pracownik za czas wykonywania badań lekarskich na podstawie skierowania otrzymanego od pracodawcy zachowuje prawo do wynagrodzenia. Czas wykonywania przez pracownika badań okresowych, nawet jeżeli trwają one kilka dni, stanowi usprawiedliwioną nieobecność w pracy, w trakcie której pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za pracę.

Na mocy art. 229 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.

Gdyby jednak pracownik ze swojej winy nie wykonał badań (np. okresowych) w wyznaczonym terminie, pomimo otrzymania od pracodawcy skierowania na te badania z odpowiednim wyprzedzeniem, to w takim przypadku pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy i nie wypłaca mu wynagrodzenia za ten czas.

Kadry i płace: o czym musisz pamiętać w lipcu 2023?

Kategorie