Odbiór dnia wolnego za święto – listopad 2023

Odbiór dnia wolnego za święto w listopadzie jest potocznym określeniem tego co w praktyce wiąże się z obniżeniem wymiaru czasu pracy do przepracowania w danym miesiącu Dniami wolnymi od pracy w listopadzie 2023 są:

1 listopada (środa) – Wszystkich Świętych
11 listopada (sobota) — Narodowe Święto Niepodległości

zgodnie z ustawą z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy.

Święta 1 i 11 listopada 2023 roku przypadają odpowiednio w środę oraz w sobotę. Czy pracownik może wykonywać pracę w dniu 1 listopada? Czy pracodawca ma obowiązek „oddać” dzień wolny za sobotę?

Z treści artykułu dowiesz się:

czy można pracować w niedzielę lub święto zgodnie z harmonogramem,
czy pracownikowi przysługuje czas wolny za pracę w niedzielę lub święto,
dlaczego pracodawca nie oddaje dnia wolnego za sobotę,
co oznacza obniżenie wymiaru czasu pracy,
jakie są zasady ustalania wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym,
jakie okoliczności uzasadniają obniżenie wymiaru czasu pracy,
do kiedy pracodawca powinien udzielić dzień wolny za święto w sobotę.

Praca w święto

Pracownicy, którzy wykonują pracę w placówkach, w których dopuszczalne jest wykonywanie pracy w niedzielę lub święto mogą świadczyć pracę zarówno 1 jak i 11 listopada, zgodnie z harmonogramem ich czasu pracy, np. w podmiocie leczniczym. Czy pracownikowi należy się dzień wolny z tytułu pracy w niedzielę lub święto?

Nie. Czas pracy pracownika obliczany jest na podstawie przepisów ustawy Kodeks pracy.

Sposób obliczania wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym został wskazany w art. 130 §1 Kodeksu pracy i wygląda on następująco:

należy pomnożyć 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
dodać do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku,

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
Art. 130 § 2 Kodeksu pracy

W związku z powyższym, harmonogram pracy wspomnianego pracownika musi po prostu uwzględniać odpowiednią ilość dni oraz godzin do wypracowania w okresie rozliczeniowym. Pamiętając jednak o kolejnych zastrzeżeniach wynikającym z przepisów ustawy:

W każdym systemie czasu pracy, jeżeli przewiduje on rozkład czasu pracy obejmujący pracę w niedziele i święta, pracownikom zapewnia się łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie.
Art. 147 Kodeksu pracy

oraz

Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 144 (weekendowym systemie czasu pracy).
Art. 151 (12) Kodeksu pracy

Wymiar czasu w listopadzie 2023

Liczba dni kalendarzowych w listopadzie 2023 to 30 dni. Listopad to 4 pełne tygodnie oraz 2 dni wystające, tj. 29 i 30 listopada. Liczba dni pracujących w listopadzie wynosi 20.

Wymiar czasu pracy w listopadzie 2023 wynosi 160 godziny zgodnie z wyliczeniem:

(4 tyg. x 40 godz.) = 160 godzin
160 godzin + 16 godzin (2 dni wystające) = 176 godzin
176 godzin – 16 godzin (dwa święta – 1 i 11 listopada przypadające w innym dniu niż niedziela) = 160 godzin

W związku z powyższym, pracownikowi wykonującemu pracę w listopadzie należy rozplanować 160 godziny pracy.

Dzień wolny za święto w sobotę

Dzień wolny za święto w sobotę tak naprawdę nie przysługuje. Potocznie używa się sformułowania wskazującego na konieczność udzielenia pracownikowi dodatkowego dnia wolnego.

W listopadzie 2023 przypadają dwa święta: 1 listopada (środa) oraz 11 listopada (sobota). Zatem mamy jedno święto w tym miesiącu, który wiąże się z obowiązkiem po stronie pracodawcy tzw. oddania dnia wolnego za święto. W praktyce oznacza to ustalenie innego dnia, który będzie dniem wolnym od pracy w obowiązującym pracownika okresie rozliczeniowym. Natomiast zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, dojdzie to tzw. obniżenia wymiaru czasu pracy o 8 godzin za, każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela.

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
Art. 130 § 2 Kodeksu pracy

Dzień wolny za święto w sobotę, a obniżenie wymiaru czasu pracy

Przepisy Kodeksu pracy nie wskazują na konieczność oddania dnia wolnego za święto przypadające w innym dniu niż niedziela. Zgodnie z przepisami prawa pracy „każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin”.

W praktyce, pracownik wykorzystuje taki „dodatkowy” dzień albo na swój wniosek albo w dacie wskazanej przez pracodawcę w przepisach wewnątrzzakładowych, np. w zarządzeniu dyrektora lub z regulaminie pracy. Wówczas pracodawca ma obowiązek wyznaczenia dnia wolnego w obrębie okresu rozliczeniowego. Co oznacza, że dzień wolny od pracy powinien być uwzględniony w tworzonym harmonogramie czasu pracy w okresie rozliczeniowym obowiązującym pracownika (np. w miesięcznym lub trzymiesięcznym).

Przykład:

Pracowników obowiązuje trzymiesięczny okres rozliczeniowy (październik – grudzień 2023). W trakcie tego okresu rozliczeniowego pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy powinni przepracować: 488 godzin, zgodnie z wyliczeniem:

(40 godz. × 13 tyg.) – (8 godz. × 4 święta: 1.11, 11.01, 25.12 – 26.12) = 488 godzin

W tym przypadku, święta przypadające w dniach: 01.11, 11.11, 25.12 i 26.12 oznaczają co do zasady dni wolne od pracy.

Obniżenie wymiaru czasu pracy, a godziny usprawiedliwionej nieobecności w pracy

Wymiar czasu pracy pracownika w obowiązującym pracownika okresie rozliczeniowym ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.

Przykład:

(40 godz. × 13 tyg.) – (8 godz. × 4 święta: 1.11, 11.01, 25.12., 26.12) = 488 godzin

Pracownik będzie wykorzystywał urlop wypoczynkowy zgodnie z planem urlopów, tj. od 1.11 – 14.11. W związku z planowaną nieobecnością w pracy, czas pracy pracownika obliczony na 3 miesięczny okres rozliczeniowy, powinien zostać obniżony o 7 dni urlopu , tj. 56 godzin (7 x 8h). Pracownik tym samym powinien przepracować: 440 godzin (496 – 56) w okresie między październikiem, a grudniem 2023. Dodatkowe usprawiedliwione nieobecności w pracy, obniżą wymiar czasu pracy pracownika w tym okresie.

Dzień wolny za święto w sobotę do końca okresu rozliczeniowego

Wymiar czasu pracy pracownika w obowiązującym pracownika okresie rozliczeniowym musi wynosić dokładnie tyle ile wynika z obliczeń dokonanych na zasadach wskazanych powyżej. W praktyce oznacza to tyle, że wystąpienie święta w dniu wolnym innym aniżeli niedziela, jednak w dniu wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy wymaga, aby pracownikowi „oddać” dzień wolny w przeciągu danego okresu rozliczeniowego.