Płaca minimalna 2025 – wpływ na pracodawców

Rząd proponuje, aby od 1 stycznia 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 4626 zł. W przyszłym roku wzrosłaby także minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych – od 1 stycznia wynosiłaby 30,20 zł. Rada Ministrów przedstawi propozycję Radzie Dialogu Społecznego.

Proponowana kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę od 1 stycznia 2025 roku, czyli 4626 zł, oznacza wzrost o 326 zł w stosunku do kwoty obowiązującej od 1 lipca 2024 roku (4 300 zł), czyli o 7,6 proc.

Natomiast proponowana najniższa stawka godzinowa dla umów cywilnoprawnych od kolejnego roku, czyli 30,20 zł, oznacza wzrost o 2,10 zł w stosunku do kwoty obowiązującej od 1 lipca 2024 roku (28,10 zł), czyli o 7 proc.

Potencjalne ryzyka

Wzrost wynagrodzenia minimalnego ma bardzo duże konsekwencje dla pracodawców – polegające na podwyższeniu składek i podatków. W konsekwencji wyższa płaca minimalna wpędza firmy i pracowników w szarą strefę. Wzrost minimalnego wynagrodzenia to nie tylko większa wypłata netto dla pracownika, lecz również wzrost kosztów, które ponosi pracodawca, aby zatrudnić pracownika.

Pracodawcy wnioskują o zamrożenie płacy minimalnej, bo taki wzrost w obecnych warunkach wysokiej inflacji i kosztów działalności gospodarczej jest irracjonalny. Poza tym skutki tego odczują sami pracownicy, a efekt może być odwrotny od zamierzonego.

To zagrożenie wiąże się również z „wypychaniem” pracowników na działalność gospodarczą. W ten sposób uzyskamy dokładnie odwrotny efekt niż chce rząd i związki zawodowe.

Wpływ na pracowników

Pracownicy otrzymujący płacę minimalną odnotowują bezpośredni wzrost swoich zarobków, co może pomóc w zmniejszeniu ubóstwa i poprawie standardu życia. Wyższe płace mogą prowadzić do większego zadowolenia z pracy i motywacji, potencjalnie poprawiając produktywność i zmniejszając wskaźniki rotacji pracowników.
Jeśli podwyżka nie jest znacząca, może nadal nie zapewniać płacy wystarczającej na utrzymanie, zwłaszcza na obszarach o wysokich kosztach życia.

Skutki dla pracodawców

Pracodawcy już teraz borykają się z wyższymi wydatkami na wynagrodzenia, co może być szczególnie trudne dla małych firm o stosunkowo niskich marżach.
Firmy mogą zareagować podniesieniem cen, zmniejszeniem liczebności zatrudnionych, skróceniem godzin pracy lub automatyzacją zadań, aby zrównoważyć zwiększone koszty pracy.
Pracodawcy mogą potencjalnie odnieść korzyść z bardziej zmotywowanej i lojalnej grupy pracowników, zmniejszając koszty związane z dużą rotacją pracowników i szkoleniami.

Wpływ na gospodarkę

Wyższe płace mogą zwiększyć ogólne wydatki konsumpcyjne, ponieważ pracownicy o niskich zarobkach będą prawdopodobnie wydawać zwiększone dochody na towary i usługi, stymulując aktywność gospodarczą.
Wyższe płace przyczyniają się jednak do inflacji, jeśli przedsiębiorstwa przerzucą zwiększone koszty na konsumentów poprzez zwiększenie cen towarów i usług.

Skutki społeczne

Niektóre badania sugerują, że umiarkowane podwyżki płacy minimalnej mają znikomy wpływ na poziom zatrudnienia.
Inni twierdzą, że znaczny wzrost może prowadzić do utraty miejsc pracy, szczególnie wśród młodych i mniej wykwalifikowanych pracowników, ponieważ pracodawcy mogą ograniczać zatrudnianie lub zwalniać pracowników, aby kontrolować koszty.

Podniesienie płacy minimalnej może pomóc zmniejszyć nierówności w dochodach poprzez podniesienie zarobków najniżej opłacanych pracowników. Wyższe płace mogą zmniejszyć zależność nisko opłacanych pracowników od programów pomocy rządowej, co może prowadzić do potencjalnych oszczędności dla podatników.
Skutki podwyżek płacy minimalnej mogą się znacznie różnić jednak w zależności od regionu. Na obszarach charakteryzujących się wyższymi kosztami życia, nawet wyższa płaca minimalna może nie wystarczyć na pokrycie tych wydatków, podczas gdy na obszarach charakteryzujących się niższymi kosztami, nawet niewielka podwyżka może mieć istotne znaczenie.

Stopniowe zwiększanie płacy minimalnej umożliwia przedsiębiorstwom dostosowanie i złagodzenie potencjalnego negatywnego wpływu na zatrudnienie i ceny.

Powiązanie podwyżki płacy minimalnej z inflacją może sprawić, że siła nabywcza pracowników otrzymujących płacę minimalną nie zmniejszy się z biegiem czasu.

Wsparcie dla małych firm

Zapewnienie wsparcia, takiego jak zachęty podatkowe lub dotacje, może pomóc małym przedsiębiorstwom w zarządzaniu zwiększonymi kosztami pracy związanymi z podwyżkami płacy minimalnej.
Podsumowując, choć płacenie płacy minimalnej przynosi wyraźne korzyści pracownikom o niskich zarobkach i może stymulować aktywność gospodarczą, stwarza również wyzwania dla pracodawców i ma mieszane skutki dla szerzej rozumianej gospodarki. Ogólny wpływ zależy od równowagi między tymi czynnikami a konkretnym kontekstem, w którym wdrażana jest polityka dotycząca płacy minimalnej.