Umowa o dzieło – odstąpienie od umowy

Przez umowę o dzieło, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Wykonanie oznaczonego dzieła jest równoznaczne z osiągnięciem określonego, konkretnego rezultatu. Jakimi innymi cechami charakteryzuje się umowa o dzieło? Kiedy można od niej odstąpić?

Strony umowy o dzieło

Przyjmujący zamówienie to osoba, której wysiłek i starania prowadzą do powstania określonego rezultatu. Stworzonym dziełem wykonanym przez przyjmującego zamówienie może być: sporządzenie bilansu, wygłoszenie odczytu, namalowanie obrazu lub uszycie sukni ślubnej. Zamawiający to osoba, dla której przyjmujący ma wykonać dzieło.

Umowa o dzieło – cechy charakterystyczne

Aby zlecona praca mogła być wykonana na podstawie umowy o dzieło, muszą zostać spełnione pewne warunki. Przede wszystkim wykonanie pracy powinno dotyczyć z góry ustalonego i możliwego do osiągnięcia rezultatu, czyli powstania konkretnego, indywidualnego dzieła. Drugą cechą charakterystyczną umowy o dzieło jest jej odpłatny charakter. Co oznacza, że za wykonanie dzieła zawsze należy się wynagrodzenie.

Wynagrodzenie za dzieło

Umowa o dzieło jest zawsze odpłatna. Strony umowy mają dowolność w określeniu wynagrodzenia w treści umowy o dzieło. Wysokość wynagrodzenia można wskazać poprzez odwołanie do określonych stawek lub cenników.

Jeśli strony umowy nie wskażą w umowie przysługującego za wykonanie dzieła wynagrodzenia, przyjmuje się, że wykonawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie takie, jakie przysługuje za wykonanie dzieła tego danego rodzaju.

Warto pamiętać, że za wykonanie dzieła przysługuje wynagrodzenie odpowiadające nakładowi pracy oraz innym kosztom, które poniósł przyjmujący zamówienie.

Umowa o dzieło – obowiązki stron

Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania dzieła, czyli osiągnięcia określonego rezultatu. Wykonanie dzieła jest podstawowym obowiązkiem przyjmującego zamówienie. Przyjmujący zamówienie jest odpowiedzialny za jakość wykonanego dzieła.

Nie jest on jednak zobowiązany do osobistego wykonania dzieła, chyba że z umowy wynika obowiązek osobistego wykonania dzieła. Przykład: stworzenie utworu muzycznego przez przyjmującego zamówienie bez udziału osób trzecich. Jeśli jednak sam nie wykonuje dzieła, ciąży na nim obowiązek kierowania osobami, które przejmują wykonanie dzieła.

Podstawowym obowiązkiem zamawiającego jest dokonanie wypłaty wynagrodzenia przyjmującemu zamówienie. Wynagrodzenie za wykonane dzieło wypłaca się w chwili oddania dzieła, chyba że umowa o dzieło stanowi inaczej.

Jeśli wykonanie dzieła stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie zamawiającego dzieło, przyjmującemu zamówienie nadal należy się wynagrodzenie. Wynagrodzenie to pomniejsza się o to, co przyjmującemu zamówienie udało się zaoszczędzić z powodu niewykonania dzieła, np. w przypadku zaoszczędzenia materiałów lub farb malarskich.

Na zamawiającym dzieło ciąży również obowiązek odebrania dzieła, którego wytyczne zawarto w umowie.

Ustanie umowy o dzieło

Umowa o dzieło zostaje zakończona wraz z wywiązaniem się z obowiązków obu stron zawartej umowy o dzieło, tj. wykonania dzieła przez przyjmującego zamówienie i odebrania dzieła przez zamawiającego.

Umowa o dzieło, którego wykonanie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie, rozwiązuje się wskutek jego śmierci lub niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 644 Kodeksu cywilnego, dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić, płacąc umówione wynagrodzenie. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła.

Jednostronne, przedwczesne odstąpienie od umowy, może wystąpić w sytuacjach:

• jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła,
• jeżeli w toku wykonywania dzieła zarządzenie właściwego organu państwowego zmieniło wysokość cen lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach kosztorysowych, lub powstała konieczność przeprowadzenia prac dodatkowych, w związku z czym trzeba znacznie podwyższyć wynagrodzenie kosztorysowe, zamawiający może od umowy odstąpić, powinien jednak uczynić to niezwłocznie i zapłacić przyjmującemu zamówienie odpowiednią część umówionego wynagrodzenia.

Odstąpienie od umowy jest również możliwe w sytuacji, gdy przyjmujący zamówienie wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową. Zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.