Wynagrodzenie za pracę w nocy

„Dniówka robocza” pracownika może składać się zarówno z pory dziennej jak i z pory nocnej. Praca w porze nocnej jest zdecydowanie bardziej obciążająca dla pracownika, ponieważ narusza naturalne zasady funkcjonowania organizmu człowieka. Dlatego też ustawodawca w szczególny sposób reguluje kwestie związane z wykonywaniem pracy w porze nocnej. Jakie wynagrodzenie otrzyma pracownik za pracę w nocy?

Praca w nocy

Przede wszystkich praca nocna obejmuje 8 godzin między 21:00 a 7:00. Pracodawca może wybrać, które 8 godzin z przedziału między 21:00 a 7:00 dnia następnego są godzinami nocnymi obowiązującymi w zakładzie pracy. Pora nocna powinna być uregulowana w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy. Czasem u pracodawcy nie obowiązuje układ zbiorowy pracy, a pracodawca nie jest zobowiązany do tworzenia regulaminu. Wtedy informacja o wyznaczonej porze nocnej powinna pojawić się również w obwieszczeniu. Można ją też przekazać indywidualnie w informacji o warunkach zatrudnienia wybranego pracownika.

Granice 8 godzin wyznaczonej pory nocnej nie muszą dotyczyć każdej grupy pracowników. Pracodawca ma możliwość ustalenia 8 godzin pory nocnej odrębnie dla każdej grupy pracowników.

W zakładzie pracy wyznaczoną porą nocną dla pracowników produkcji są godziny między 22:00 a 6:00. Dla pracowników ochrony godziny między 23:00 a 07:00. Natomiast dla pracowników zatrudnionych na stanowisku pakowaczy porą nocną są godziny między 21:00 a 05:00.

Pracodawca nie określił dokładnie pory nocnej. Wtedy przyjmuje się, że praca wykonywana w godzinach między 21:00 a 07:00 jest pracą w porze nocnej. Zatem pracownikowi przysługuje prawo do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w nocy.

Jeśli w zakładzie pracy pracownicy faktycznie nie wykonują pracy w nocy to i tak pracodawca powinien wyznaczyć 8 godzin pracy w przedziale między 21: 00 a 07:00. Praca w nocy może bowiem wystąpić z przyczyn doraźnych i nieprzewidzianych.

Zakaz zatrudniania w porze nocnej

Przepisy prawa wyraźnie zakazują zatrudniania w nocy:

– kobiet w ciąży,

– osób opiekujących się dziećmi do lat 4, chyba że wyrażą zgodę na pracę w porze nocnej,

– pracowników młodocianych,

– pracowników niepełnosprawnych, chyba że lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne, a w razie jego braku – lekarz sprawujący opiekę nad pracownikiem, wyrazi zgodę na pracę w nocy.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownikiem pracującym w nocy jest pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej ¼ czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.

Czas pracy pracującego w nocy, wykonującego prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym nie może przekraczać 8 godzin na dobę.

Wskazane ograniczenie nie dotyczy:

– pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz,

– przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

Dodatek za pracę w nocy przysługuje wszystkim pracownikom wykonującym pracę w porze nocnej. Także tym na kierowniczych stanowiskach. Jest to niezależne od tego, czy są „pracownikami pracującymi w nocy”.

Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym określa pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Lub przedstawicielami pracowników, po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Pracodawca ma obowiązek poinformowania właściwego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy. Dzieje się to na pisemny wniosek pracownika pracującego w nocy.