Kolejna zmiana Kodeksu pracy
29 czerwca 2024 obowiązują nowe przepisy ustawy – Kodeks pracy. Ustawodawca wprowadził zmiany w art. 222 Kodeksu pracy, dodając do obowiązków pracodawców zapewnienie ochrony przed substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu reprotoksycznym.
Celem tych zmian było wdrożenie do polskiego prawa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r., która rozszerza zakres ochrony pracowników przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy, obejmując również substancje reprotoksyczne.
Wprowadza również obowiązek prowadzenia rejestrów pracowników zatrudnionych przy pracach w kontakcie z substancjami reprotoksycznymi oraz uaktualnia procedury kontrolne w zakresie zdrowia pracowników.
Substancje Reprotoksyczne w środowisku pracy
Substancje reprotoksyczne to substancje, które mogą negatywnie wpływać na funkcje seksualne i płodność u dorosłych mężczyzn i kobiet, a także na rozwój potomstwa. Definicja zawarta w dyrektywie 2022/431 precyzuje, że substancją reprotoksyczną jest „substancja lub mieszanina, która spełnia kryteria klasyfikacji jako czynnik działający szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B, określony w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008”.
Ze względu na potencjalne poważne i nieodwracalne skutki dla zdrowia pracowników i ich potomstwa, konieczna jest ochrona pracowników przed działaniem substancji reprotoksycznych.
W Polsce występują one w wielu przedsiębiorstwach, a narażenie zawodowe dotyczy dużej grupy pracowników. Do przykładów substancji reprotoksycznych obecnych w polskich firmach należą: toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego oraz metale ciężkie, takie jak ołów, kadm i rtęć, wraz z ich związkami.
Pracownicy narażeni na kontakt z substancjami reprotoksycznymi są zatrudnieni w niemal wszystkich sektorach gospodarki, m.in.:
- produkcji i stosowaniu pestycydów,
- produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych,
- przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym,
- przemyśle kosmetycznym,
- budownictwie,
- placówkach ochrony zdrowia,
- zakładach fryzjerskich i kosmetycznych,
- warsztatach samochodowych.
Poznaj różnice między podróżą służbową, a oddelegowaniem.
Główne zmiany w Kodeksie Pracy:
- Dodanie substancji reprotoksycznych do kategorii substancji rakotwórczych i mutagennych w kontekście obowiązków pracodawców.
- Obowiązek zastępowania substancji reprotoksycznych mniej szkodliwymi lub stosowania innych dostępnych środków ograniczających narażenie, z wykorzystaniem osiągnięć nauki i techniki.
- Obowiązek rejestrowania wszystkich rodzajów prac w warunkach narażenia na działanie substancji reprotoksycznych oraz prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach.
- Upoważnienie Ministra Zdrowia do wydania nowego rozporządzenia w sprawie substancji reprotoksycznych w środowisku pracy.
Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia
Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia określa:
- wykaz substancji reprotoksycznych i sposób ich rejestrowania,
- sposób prowadzenia rejestru prac narażających na kontakt z substancjami reprotoksycznymi,
- sposób prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach,
- wzory dokumentów dotyczących poziomu narażenia na substancje reprotoksyczne oraz sposób ich przechowywania i przekazywania do podmiotów rozpoznających choroby zawodowe,
- szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami,
- warunki i sposób monitorowania stanu zdrowia pracowników zatrudnionych przy pracach narażających na kontakt z substancjami reprotoksycznymi.
Obciążenia dla pracodawców
Nowelizacja Kodeksu Pracy wprowadziła dodatkowe obciążenia dla pracodawców, u których występuje narażenie na substancje reprotoksyczne, m.in.:
- prowadzenie rejestrów pracowników narażonych na substancje reprotoksyczne,
- zgłaszanie informacji o substancjach reprotoksycznych do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i Państwowej Inspekcji Pracy,
- przeprowadzanie dodatkowych badań stanu zdrowia pracowników,
- stosowanie odpowiednich środków prewencji, w tym środków ochrony zbiorowej i indywidualnej.
Korzyści dla pracowników
Jednocześnie zmiany przepisów dotyczących substancji reprotoksycznych przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, co w dłuższej perspektywie powinno skutkować:
- zwiększeniem ochrony zdrowia pracowników i ich potomstwa,
- obniżeniem kosztów opieki zdrowotnej,
- poprawą wskaźników demograficznych.
Pobierz wzór wewnętrznego zgłoszenia naruszenia prawa dla sygnalisty.
Potrzebujesz szkolenia?
Fragmenty książki: „Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy”
Publikacja stanowi kompendium wiedzy na temat urlopów pracowniczych...
Harmonogram czasu pracy
Harmonogram czasu pracy – optymalizacja zarządzania personelem Za organizację...