Uprawnienia niepełnosprawnego pracownika

Osoby niepełnosprawne należą do grupy pracowników szczególnie chronionych przepisami prawa. Pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne mogą czerpać z tego tytułu wiele korzyści. Jednak zatrudnianie osób niepełnosprawnych rodzi również szereg obowiązków wobec niepełnosprawnych podwładnych. Pracodawca musi pamiętać, że uprawnienia niepełnosprawnego pracownika są rozszerzone o dodatkowe warunki.

Zatrudnianie osób niepełnosprawnych

Osoby niepełnosprawne, w zależności od stopnia niepełnosprawności, mają prawo do skorzystania z dodatkowych uprawnień pracowniczych. Wynikają one przede wszystkim z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Pracownik niepełnosprawny może być zatrudniony zarówno na otwartym lub chronionym rynku pracy. Chroniony rynek pracy obejmuje zakłady aktywności zawodowej oraz zakłady pracy chronionej. Niepełnosprawny pracownik ma prawo do skorzystania z przysługujących mu z mocy prawa uprawnień. Jest to niezależnie od tego, w jakim zakładzie pracy wykonuje pracę.

Uprawnienia niepełnosprawnego pracownika

Przede wszystkim to pracodawca zatrudniający osoby niepełnosprawne musi pamiętać o przysługujących takim osobom, dodatkowym uprawnieniom pracowniczym.

Czas pracy

Pracownik posiadający umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności nie może pracować dłużej niż 7 godzin na dobę oraz 35 godzin tygodniowo. Natomiast czas pracy osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.

Ponadto warto pamiętać, że osoba niepełnosprawna nie może wykonywać pracy w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja zatrudnienia pracownika niepełnosprawnego przy pilnowaniu oraz gdy na wniosek pracownika, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi zgodę na wykonywanie pracy w porze nocnej lub w godzinach nadliczbowych.

Osoby niepełnosprawne mogą również skorzystać z dodatkowej 15 minutowej płatnej przerwy, która może być spożytkowana na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek.

Dodatkowy urlop

Osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności mogą skorzystać z dodatkowych 10 dni roboczych urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy przysługuje po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia pracownika do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności czyli uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy nie przysługuje w sytuacji, w której niepełnosprawny pracownik jest już uprawniony do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni kalendarzowych. Nie dotyczy on również pracownika, który uzyskał prawo do dodatkowego urlopu na podstawie odrębnych przepisów.

Zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia

Osoby posiadające orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do zwolnienia z pracy z zachowaniem wynagrodzenia za czas wykonywania specjalistycznych badań, zabiegów leczniczych lub usprawniających. Mogą z niego skorzystać również w celu zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, pod warunkiem, że pracownik nie ma możliwości wykonania ich poza godzinami pracy.

Ten sam pracownik ma również praw do skorzystania do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym.

Dodatkowe uprawnienia niepełnosprawnego pracownika

Turnus rehabilitacyjny

Pracownicy z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności mogą skorzystać do 21 dni zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym. Dotyczy to wyjazdów nie częściej niż raz w roku. Turnusy te pełnią funkcję rehabilitacji zdrowotnej, zawodowej i społecznej oraz stwarzają możliwość rozwoju, nauki i sprzyjają integracji społecznej.

Warsztaty terapii zajęciowej

Oprócz turnusów rehabilitacyjnych, do podstawowych form aktywności, która pomaga usprawnić proces rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych są warsztaty terapii zajęciowej. Jak sama nazwa wskazuje, terapia realizowania jest poprzez terapię zajęciową. Warsztat jest odrębną placówką, która stwarza osobom niepełnosprawnym możliwość uzyskania lub odzyskania umiejętności, które mają pomóc w podjęciu zatrudnienia. Fundacje, stowarzyszenia oraz inne podmioty organizują tego typu warsztaty.

Podstawa prawna określająca uprawnienia niepełnosprawnego pracownika:

• art.16, art. 17, art. 19, art. 20 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U.2011.127.721 j.t.)