przełącz wpis

15 lutego 2016|

Uprawnienia dla pracownika-ojca

Należy odróżnić pojęcie urlopów przysługujących pracownikom, którzy są ojcami dziecka, a pojęciem przysługującego ubezpieczonym tatusiom – zasiłku macierzyńskiego. Poznaj wszystkie uprawnienia dla pracownika-ojca.

Uprawnienia dla pracownika-ojca

Urlop macierzyński, urlop rodzicielski, urlop ojcowski, urlop okolicznościowy to uprawnienia przysługujące pracownikowi-ojcu dziecka. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, na podstawie powołania, mianowania, wyboru oraz spółdzielczej umowy o pracę.

Natomiast zasiłek macierzyński za okres wspomnianych urlopów, przysługuje ubezpieczonemu-ojcu dziecka. Temu, który pozostaje w zatrudnieniu i podlega ubezpieczeniu chorobowemu. Ubezpieczonym jest, np. osoba pracująca na podstawie umowy cywilnoprawnej lub prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

Po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego

Pracownik-ojciec wychowujący dziecko, a także ubezpieczony-ojciec dziecka, który przerwie działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, może skorzystać z urlopu macierzyńskiego. W przypadku, w którym pracownica-matka dziecka lub ubezpieczona-matka dziecka po wykorzystaniu 14 tygodni tego urlopu (zasiłku macierzyńskiego) zrezygnuje z pozostałej części tego urlopu (zasiłku macierzyńskiego) i powróci do pracy. Ojciec ma prawo również do zasiłku macierzyńskiego przysługującego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji matki dziecka

Pracownik-ojciec wychowujący dziecko, a także ubezpieczony-ojciec dziecka, który przerwie działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, może skorzystać z urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego. Przysługuje ono za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego. Działa w przypadku, w którym pracownica-matka dziecka lub ubezpieczona-matka dziecka legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji zrezygnuje z części urlopu macierzyńskiego. Podobnie w przypadku zasiłku macierzyńskiego.

Pracownica-matka lub ubezpieczona-matka dziecka legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji może zrezygnować z urlopu macierzyńskiego. Dotyczy to również zasiłku macierzyńskiego. Wcześniej wykorzystuje po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego). Po tym okresie, na wniosek pracownika-ojca dziecka lub ubezpieczonego-ojca dziecka może być mu udzielona pozostała cześć urlopu macierzyńskiego. Otrzyma on również zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego. Z pozostałej części urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego) może również skorzystać pracownik-inny członek rodziny lub ubezpieczony-inny członek rodziny. Może to być, np. babcia.

Matka dziecka w szpitalu

Pracownikowi-ojcu i ubezpieczonemu-ojcu dziecka przysługuje część urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego) w sytuacji, w której pracownica-matka lub ubezpieczona-matka dziecka przerwie korzystanie z części urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego) po 8 tygodniach korzystania z tego urlopu (zasiłku macierzyńskiego). Jeśli przebywa w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne. A względu na stan zdrowia nie może sprawować osobistej opieki nad dzieckiem.

Zgon pracownicy

W przypadku zgonu pracownicy-matki lub ubezpieczonej-matki dziecka, ojcu przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego. Uzyskuje on również prawo do części zasiłku macierzyńskiego. Przysługują one pracownikowi-ojcu i ubezpieczonemu-ojcu dziecka.

Pozostała część urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego) przysługuje ojcu dziecka po dniu następującym po dniu zgonu matki dziecka.

Matka dziecka umiera po wykorzystaniu 3 tygodni urlopu macierzyńskiego. Pracownik-ojciec dziecka może skorzystać z pozostałej części urlopu macierzyńskiego. Wynosi on pozostałe 17 tygodni. Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, może złożyć do pracodawcy wniosek o udzielenie mu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego.

Porzucenie dziecka przez matkę dziecka

Pracownikowi-ojcu i ubezpieczonemu-ojcu dziecka przysługuje część urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego). Dzieje się to w sytuacji, w której pracownica-matka lub ubezpieczona-matka dziecka porzuci dziecko. Jednak prawo do tego urlopu (zasiłku macierzyńskiego) przysługuje z okres przypadający po dniu porzucenia dziecka. Nie wcześniej jednak niż po wykorzystaniu przez nią 8 tygodni urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego).

Uprawnienia dla pracownika-ojca, a matka nieobjęta ubezpieczeniem

Prawo do urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego odpowiadającego okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego przysługuje pracownikowi-ojcu i ubezpieczonemu-ojcu dziecka wychowującemu dziecko także wtedy gdy:

– nastąpi zgon matki dziecka, nieobjętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa,

– matka dziecka, która porzuci dziecko jest nieobjęta tytułem do ubezpieczenia lub nie posiada tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem,

– matka dziecka nie będąca pracownicą, nieobjęta ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa albo nieposiadająca tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji w przypadku gdy stan jej zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.

Prawo do części urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego odpowiadającego okresowi części urlopu macierzyńskiego) w wymienionych przypadkach, przysługuje pracownikowi-ojcu lub ubezpieczonemu-ojcu dziecka bezpośrednio po dniu zgonu matki dziecka. Także bezpośrednio po dniu porzucenia dziecka przez matkę dziecka lub po dniu powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Kobieta-matka dziecka, nie jest nigdzie zatrudniona. Rodzi dziecko, ale nie korzysta z urlopu macierzyńskiego, ani z zasiłku macierzyńskiego. W 9 tygodniu życia dziecka umiera lub porzuca dziecko. Pracownik-ojciec dziecka może ubiegać się o pozostałą część urlopu macierzyńskiego i urlop rodzicielski w pełnym wymiarze.

Oczywiście pracownik-ojciec dziecka chcący skorzystać z takiego uprawnienia musi złożyć do pracodawcy stosowny wniosek.

Uprawnienia dla pracownika-ojca: Urlop rodzicielski

Zarówno matka – pracownica jak i ojciec – pracownik wykonujący osobistą opiekę nad dzieckiem mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Nawet jeśli pracownica – matka dziecka złoży do pracodawcy, w terminie 21 dni po porodzie wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego to nadal może się dzielić prawem do tego urlopu z pracownikiem-ojcem dziecka. Warunkiem jest rezygnacja z urlopu rodzicielskiego w całości lub części. Taki wniosek należy złożyć w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy. Oczywiście w takim przypadku, pracownik-ojciec dziecka musi złożyć do swojego pracodawcy wniosek o udzielenie całości lub części urlopu rodzicielskiego. Pracownik musi złożyć wniosek w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu lub jego części.

Zarówno pracownik-ojciec dziecka jak i ubezpieczony-ojciec dziecka może korzystać z urlopu rodzicielskiego także wtedy, gdy matka dziecka nie jest pracownicą. Nie korzysta też z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.

Uprawnienia dla pracownika-ojca: Urlop ojcowski

Pracownikowi-ojcu dziecka przysługuje prawo do urlopu ojcowskiego, trwającego 2 tygodnie, do zakończenia przez dziecko 24 miesięcy życia.

Urlop ojcowski może być udzielony w dwóch częściach. Żadna z nich nie może być krótsza niż tydzień.

Oczywiście ubezpieczony-ojciec dziecka może skorzystać z zasiłku macierzyńskiego. Wypłaca się go za czas urlopu określonego przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego.

Uprawnienia dla pracownika-ojca: Urlop wychowawczy

Ojciec dziecka uprawniony do skorzystania z urlopu wychowawczego. Musi być pracownikiem w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Jest to pracownik, który legitymuje się co najmniej 6 miesięcznym stażem pracy i wychowuje dziecko. Taka osoba może skorzystać z urlopu wychowawczego.

Urlop wychowawczy może trwać maksymalnie 36 miesięcy. Natomiast jeśli pracownik – rodzic lub opiekun dziecka sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem, którego stan zdrowia został potwierdzony orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, może on skorzystać z dodatkowych 36 miesięcy urlopu wychowawczego, jednak nie później niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

W mocy pozostaje przepis, który gwarantuje każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego.

Rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego, jednak całkowity wymiar tego urlopu nie może przekroczyć 36/72 miesięcy.

Ponadto pracownik-ojciec dziecka może złożyć do pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, w okresie w którym mógłby z takiego urlopu korzystać. Pracownik powinien złożyć pisemny wniosek do pracodawcy w terminie co najmniej 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Pracownik, który złoży do pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego lub wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy jest chroniony przed rozwiązaniem lub wypowiedzeniem umowy o pracę.

Zwolnienie od pracy na podstawie art. 199 Kp

Na mocy art. 188 Kodeksu pracy, pracownik-ojciec może skorzystać ze zwolnienia od pracy, w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem do lat 14.

Zwolnienie to może być udzielone w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin. O sposobie wykorzystania tego zwolnienia od pracy pracownik decyduje w pierwszym wniosku składanym do pracodawcy w danym roku kalendarzowym.

Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są zatrudnieniu, z uprawnień określonych w art. 188 KP może skorzystać jedno z nich.

Zasiłek opiekuńczy

Zasiłek opiekuńczy przysługuje pracownikowi-ojcu i ubezpieczonemu ojcu dziecka, który zaprzestanie wykonywania pracy w związku z koniecznością sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem zdrowym do lat 8 lub dzieckiem chorym do lat 14.

Ponadto pracownikowi –ojcu i ubezpieczonemu-ojcu dziecka przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy w sytuacji, w której ubezpieczona-matka dziecka w okresie do 8 tygodni po porodzie przebywa w szpitalu albo w innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne i nie może sprawować osobistej opieki nad dzieckiem ze względu na stan zdrowia.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje również wtedy gdy ubezpieczona-matka dziecka porzuciła dziecko lub nie może sprawować osobistej opieki nad dzieckiem w okresie do upływu 8 tygodni od dnia narodzin dziecka.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje w wymiarze dodatkowych 8 tygodni czyli 54 dni.

Urlop okolicznościowy

Pracodawca jest zobowiązany zwolnić pracownika od wykonywania pracy na czas obejmujący dwa dni w przypadku narodzin dziecka pracownika.

Aby skorzystać z tego uprawnienia, pracownik-ojciec musi złożyć do pracodawcy stosowny wniosek o udzielenie dni zwolnienia.

Przepisy prawa nie określają w jakim terminie powinno zostać wykorzystane zwolnienie od pracy, potocznie nazywane urlopem okolicznościowym. Zwolnienie od pracy przewidziane przepisami rozporządzenia jest ściśle związane z wystąpieniem konkretnej okoliczności uzasadniającej skorzystanie przez pracownika z tego uprawnienia. Właściwe wydaje się wykorzystanie tego ”urlopu” w terminie zbliżonym wystąpieniu danej okoliczności.

Podstawa prawna:

– Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 j.t.)

– Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2014.159 j.t)

– Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U.2014.1632).

Kategorie